Γράφει η Κατερίνα Πετρίδη
Κάποτε το όνειρο -σχεδόν- κάθε γυναίκας ήταν να παντρευτεί και να κάνει παιδιά, γιατί έτσι θα ολοκληρωνόταν ως άνθρωπος, θα αποκτούσε νόημα η ύπαρξή της. Αυτό άλλωστε προσδοκούσε η κοινωνία και οι δικοί της άνθρωποι απ’ αυτήν. Διαφορετικά θα ήταν δακτυλοδεικτούμενη έως και αξιολύπητη, θα «ξεσκόνιζε το ράφι της» και θα θεωρούνταν μία ατυχήσασα γεροντοκόρη.
Με το πέρασμα των δεκαετιών και τους συνεχείς αγώνες για χειραφέτηση και ισότητα, οι γυναίκες δίνουν όλο και μεγαλύτερη έμφαση στην προσωπική τους ανάπτυξη, στις σπουδές τους και στο χτίσιμο μίας αξιόλογης επαγγελματικής σταδιοδρομίας, βάζοντας συχνά σε δεύτερη μοίρα τη δημιουργία οικογένειας, αναβάλλοντάς την ή και βγάζοντάς την εντελώς από τα πλάνα τους.
Έως το 2030 το 45% των γυναικών ηλικίας 25 – 44 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι ανύπαντρες και χωρίς παιδιά, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2018 ήταν 41%. Αυτή την πληροφορία μας μεταφέρει πρόσφατη έρευνα της Morgan Stanley, αναδεικνύοντας ένα πρόβλημα που εκτείνεται πολύ πέρα από τις ΗΠΑ και απασχολεί έντονα την επιστημονική κοινότητα και τα κυβερνητικά κλιμάκια του δυτικού κυρίως κόσμου. Οι γεννήσεις μειώνονται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς οι γυναίκες αργούν να γίνουν μητέρες (στην Ελλάδα η μέση ηλικία για τη γέννηση του πρώτου παιδιού είναι πλέον τα 31,5 έτη) ή επιλέγουν να μη γίνουν ποτέ.
Οι γυναίκες λοιπόν μπαίνουν πολύ πιο ενεργά στην αγορά εργασίας, διεκδικώντας την ανέλιξή τους σε ανώτερα αξιώματα και μη αρκούμενες πλέον σε ολιγόωρη απασχόληση ή στις χαμηλές θέσεις της ιεραρχίας, με αντάλλαγμα τη μοναχική ζωή και την αποχή τους από τη μητρότητα. Η νέα αυτή πραγματικότητα έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγεται η ελευθερία και η οικονομική ανεξαρτησία που αποκτούν, η αποδέσμευσή τους από τον παραδοσιακά τους καθήκοντα ως νοικοκυρές και φροντιστές των υπόλοιπων μελών της οικογένειας, το σπάσιμο των στερεοτύπων γύρω από τους κοινωνικούς ρόλους των δύο φύλων και βέβαια η ενίσχυση της αγοράς εργασίας και της οικονομίας.
Όσον αφορά τα μειονεκτήματα, καθώς οι γυναίκες αργούν όλο και περισσότερο να γίνουν μητέρες ή επιλέγουν να μην κάνουν ποτέ παιδιά, οι επιπτώσεις στο δημογραφικό λόγω των σαφώς μειωμένων γεννήσεων είναι ίσως το σημαντικότερο μειονέκτημα. Παράλληλα, για τις ίδιες τις γυναίκες που επιλέγουν να μην κάνουν οικογένεια, η κοινωνία συνεχίζει να στέκεται σε μεγάλο βαθμό επικριτική και πιεστική, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι απέναντι στους ανύπαντρους άντρες, στιγματίζει τις ανύπαντρες γυναίκες ως προβληματικές και αποτυχημένες, ενώ η μοναξιά, η έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης, η δυσκολία ένταξής τους σε κοινωνικούς κύκλους όπου κυριαρχούν τα ζευγάρια με παιδιά, η αίσθηση ματαίωσης και ανεκπλήρωτου όταν θα συνειδητοποιήσουν πως δεν έχουν πια τη δυνατότητα να γίνουν μητέρες είναι μερικές πλευρές του τιμήματος που καλούνται να πληρώσουν για μία επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία.
Από τα πλεονεκτήματα, αξίζει να σταθούμε στην ενίσχυση της οικονομίας. Όλο και περισσότερες γυναίκες εισέρχονται στον εργασιακό στίβο και διαπρέπουν. Όπως είχε επισημάνει ο Economist ήδη από το 2006 οι γυναίκες είναι η πιο μεγάλη κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας ανάπτυξης. Ωστόσο πολλές επιχειρήσεις συνεχίζουν να κάνουν έμφυλες διακρίσεις, τόσο ως προς τις ευκαιρίες εξέλιξης, όσο και ως προς τις αμοιβές.
Η κοινωνία προχωράει και δε γυρίζει πίσω. Οι γυναίκες έχουν κερδίσει το δικαίωμά τους στη μόρφωση και την επαγγελματική καταξίωση. Όμως το να αναγκάζονται να επιλέξουν ανάμεσα στην καριέρα και την οικογένεια είναι άδικο γι’ αυτές και καταστροφικό για το μέλλον της ανθρωπότητας, καθώς η υπογεννητικότητα μαστίζει τις ανεπτυγμένες χώρες και το εργατικό δυναμικό συρρικνώνεται διαρκώς. Οι επιχειρήσεις, αλλά και οι κυβερνήσεις καλούνται να ακολουθήσουν τις εξελίξεις και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα που θα απαλλάξουν τις γυναίκες από αυτό το δίλημμα. Απομακρυσμένη εργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας, μεγαλύτερες γονεϊκές άδειες, περισσότερες επιλογές για τη φροντίδα των παιδιών, με μεγαλύτερο δίκτυο δωρεάν παιδικών σταθμών, αλλά και σταθμών μέσα στις μεγάλες επιχειρήσεις είναι μερικές από τις λύσεις. Η Ελλάδα δυστυχώς καταλαμβάνει μία από τις τελευταίες θέσεις στην κατάταξη των χωρών ως προς την οικογενειακή πολιτική που εφαρμόζει και ως προς τις δημόσιες δαπάνες για τη φροντίδα στην πρώιμη παιδική ηλικία. Παράλληλα στη χώρα μας είναι ακόμη πολύ ισχυρά τα στερεότυπα που θέλουν τη φροντίδα των παιδιών και του νοικοκυριού να είναι αποκλειστική ευθύνη των γυναικών και κατά συνέπεια να αποτελεί εμπόδιο μόνον για τη δική τους επαγγελματική εξέλιξη.
Κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε πως είναι πολύ σημαντικό οι γυναίκες να μην αναγκάζονται να κάνουν οικογένεια λόγω κοινωνικών πιέσεων ούτε να αναγκάζονται να μην κάνουν οικογένεια για να μπορέσουν να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και να έχουν μία επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία. Πέρα λοιπόν από τα μέτρα που αναφέραμε πιο πάνω, τα οποία θα τους δώσουν τη δυνατότητα να συνδυάσουν την οικογένεια με την καριέρα, θα πρέπει να γίνει κοινωνικά αποδεκτό και σεβαστό το ότι μία γυναίκα μπορεί να μην θέλει να κάνει οικογένεια, χωρίς αυτό να τη στιγματίζει, χωρίς να περιθωριοποιείται, χωρίς να αμφισβητείται η θηλυκή της υπόσταση.
Πηγή: https://underwriter.gr/γυναίκα-καριέρα-και-οικογένεια/
